با بسط اسلام در کشور‌ایران در سده های مسجد قبا مشهد ابتدا در بخش اعظمی از شهرها روستاها مسجد های چندی ساخته شد، در واقع الگوی بنیادی مسجد در کشور ایران به عبارتی مسجد نبی اسلام(ص) بود که به دست وی در مدینه ساخته شد.
مساجد کشور ایران با شبستان ستوندار، گرداگرد ایوان مرکزی که شبستان رو به قبله آن بزرگتر بود. مانند مسجد جمعه فهرج، نایین اصفهان، تاریخانه دامغان، بعداز آن در نحوه رازی و در زمانه سلجوقیان مسجد ها به طریق ی چهار ایوانی ساخته شدند بعضا مساجد شبستانی نیز به چهار ایوانی آدرس مسجد قبا مشهد دگرگون شدند .
اندام های بنیادی مسجد اهل ایران در مهرازی جمهوری اسلامی ایران نیز از آن پس منزلت خویش را یافتند: گنبد منزل، ایوانی در پشت آن، تراس در آیگاه، شبستان ردیف دار، گلدسته، میانسرا و … این اندام ها نو پدید نیامده بودند و هریک پیشنه کهنی در مهرازی قبل از اسلام داشتند با این تمامی گرد وارد شدن وسازمان دهی آنها گرد اگرد یک میانسرا انجنان که همگی ی اندام ها رو به سوی قبله داشته باشند، آفرینشی در رزرو مسجد قبا مشهد مهرازی بایستی بشمار آید. در طرق بعداز آن، آذری و اصفهانی در اندام های مسجد اهل ایران تحول چندان پدید نیامد، گرچه آرایه های جدید ای بدان افزوده شد.
اهل ایران ها همواره همت می کردند که در تشکیل داد مساجد اهل ایران هم از بابت الگوی نقشه و هم کاربرد ساختمایه معمولی و ارزان، از به عبارتی مسجد مدینه سرمشق برداری نمایند. یکی خصوصیت های بنیادی در معماری ما همواره این بود که معماران دیده به فعالیت خودشان و آنچه از خویش دارا‌هستند داشته اند. آنها هر چه را که دم دستشان می یافته اند، و به به عبارتی اندازه که نیازشان را برآورده می کرده بسنده می کردند.
معماری ما در این مورد اصطلاح شماره تلفن مسجد قبا مشهد زیبایی داراست و آن «بوم آورد» بودن میباشد . علاوه بر آن ، آنها هیچ وقت ساختمان را بیهوده آرایه بندی(تزیین) نمی کردند، از دید آنها هر چیزی که منطق کاربردی نداشته، خوشگل شمرده نمی گردیده، آنچه ارج گزارده می گردیده زیبندگی بوده خیر زیبایی نما.
با بسط اسلام در کشور‌ایران در سده های مسجد قبا مشهد ابتدا در بخش اعظمی از شهرها روستاها مسجد های چندی ساخته شد، در واقع الگوی بنیادی مسجد در کشور ایران به عبارتی مسجد نبی اسلام(ص) بود که به دست وی در مدینه ساخته شد.
مساجد کشور ایران با شبستان ستوندار، گرداگرد ایوان مرکزی که شبستان رو به قبله آن بزرگتر بود. مانند مسجد جمعه فهرج، نایین اصفهان، تاریخانه دامغان، بعداز آن در نحوه رازی و در زمانه سلجوقیان مسجد ها به طریق ی چهار ایوانی ساخته شدند بعضا مساجد شبستانی نیز به چهار ایوانی آدرس مسجد قبا مشهد دگرگون شدند .
اندام های بنیادی مسجد اهل ایران در مهرازی جمهوری اسلامی ایران نیز از آن پس منزلت خویش را یافتند: گنبد منزل، ایوانی در پشت آن، تراس در آیگاه، شبستان ردیف دار، گلدسته، میانسرا و … این اندام ها نو پدید نیامده بودند و هریک پیشنه کهنی در مهرازی قبل از اسلام داشتند با این تمامی گرد وارد شدن وسازمان دهی آنها گرد اگرد یک میانسرا انجنان که همگی ی اندام ها رو به سوی قبله داشته باشند، آفرینشی در رزرو مسجد قبا مشهد مهرازی بایستی بشمار آید. در طرق بعداز آن، آذری و اصفهانی در اندام های مسجد اهل ایران تحول چندان پدید نیامد، گرچه آرایه های جدید ای بدان افزوده شد.
اهل ایران ها همواره همت می کردند که در تشکیل داد مساجد اهل ایران هم از بابت الگوی نقشه و هم کاربرد ساختمایه معمولی و ارزان، از به عبارتی مسجد مدینه سرمشق برداری نمایند. یکی خصوصیت های بنیادی در معماری ما همواره این بود که معماران دیده به فعالیت خودشان و آنچه از خویش دارا‌هستند داشته اند. آنها هر چه را که دم دستشان می یافته اند، و به به عبارتی اندازه که نیازشان را برآورده می کرده بسنده می کردند.
معماری ما در این مورد اصطلاح شماره تلفن مسجد قبا مشهد زیبایی داراست و آن «بوم آورد» بودن میباشد . علاوه بر آن ، آنها هیچ وقت ساختمان را بیهوده آرایه بندی(تزیین) نمی کردند، از دید آنها هر چیزی که منطق کاربردی نداشته، خوشگل شمرده نمی گردیده، آنچه ارج گزارده می گردیده زیبندگی بوده خیر زیبایی نما.
پروسه ایجاد کرد کاشی معقلی